انواع ساختارهای آموزشی در آلمان:
۱- دانشگاه های آلمان:
انواع ساختارهای آموزشی در آلمان | ادامه تحصیل در آلمان | دانشگاه ها در آلمان محلی برای تحصیل و انجام تحقیقات بنیادی و کاربردیست که چهارچوب کلی هر رشته در دانشگاه های آلمان در آیین نامه تحصیلی رشته ی مربوطه یا همان Studienordnung تا حدودی مشخص شده است. در المان تحصیل در دانشگاه را نمیتوان برابر با آموزش حرفه ای دانست. پس از اتمام تحصیل به دانش آموختگان در آلمان مدارج دیپلم، مَگیستِر (Magister) و همین‌طور دکترا اعطاء می‌کنند. می توان انتظار داشت به زودی در المان مدرک مقاطع تحصیلی مانند استاندارد جهانی یعنی Bachelor و Master ارائه شود.
۲- مراکز آموزش عالی حرفه‌ای “فاخ هُخ‌شوله” (Fachhochschule)
انواع ساختارهای آموزشی در آلمان | افرادی که قصد دریافت آموزش حرفه ای در کنار تحصیل آکادمیک دارند، علاقه به دریافت دانش عملی نیز در کنار تحصیل آکادمیک و نظری دارند بهتر است در این مراکز ثبت نام کنند. مراکز آموزش عالی حرفه ای Fachhochschule در آلمان را می توان مشابه دانشگاه های علمی کاربردی در این تصور کرد که محتوای درسی این موسسات به تناسب نیاز های حرفه ای تعیین می شود. برخلاف دانشگاه های آلمان برنامه درسی در مراکز آموزش عالی Fachhochschule از قبل مشخص شده است.
کارکنان و اساتید این مراکز افرادی هستند که به نیاز های بازار کار و صنعت به خوبی آگاهند به همین سبب دانش آموختگان مراکز Fachhochschule پس از اتمام تحصیل می توانند به راحتی وارد بازار کار شوند. مدرک تحصیلی ارائه‌شده به دانش‌آموختگان مراکز عالی آموزش عالی حرفه‌ای ، دیپلم می‌باشد.
از ویژگی های مراکز Fachhochschule می توان به موارد زیر اشاره کرد:
برنامه‌ی منسجم درسی از آغاز تا پایان تحصیل
تدوین محتوای درسی رشته‌های گوناکون به تناسب نیازهای حرفه‌ای
دوره‌ی تحصیل کوتاه‌تر در مقایسه با دانشگاه
تحقیقات با توجّه به نیاز در زمینه‌های کاربردی
۳- مدارس عالی هنر و موسیقی:
انواع ساختارهای آموزشی در آلمان | در آلمان بیش از 56 مدرسه عالی هنر و موسیقی به متقاضیان تحصیل در رشته های هنری آموزش تخصصی ارائه می دهند. متقاضیانی که قصد تحصیل در این مدارس را دارند باید نمونه کار های هنری خود را برای ایین موسسات ارسال کنند و در برخی از این مدارس در آزمون های حضوری شرکت کنند.
در برخی موارد متقاضیان می‌توانند بدون داشتن مدرک دیپلم دبیرستان، در مراکز آموزش عالی هنر به تحصیل بپردازند. در مورد شرایط دریافت پذیرش و تعداد نمونه‌های کاری که متقاضی برای دریافت پذیرش می‌باید ارائه دهد، می‌توان با مدرسه‌ی عالی هنر مربوطه تماس گرفت. نقّاشی، گرافیک، پیکر تراشی، طرّاحی (Design und Gestaltung) و تربیّت معلّم در هنرهای تجسّمی، نمونه‌هایی از رشته‌های تحصیلی در این مدارس‌اند.
به‌عنوان دیگر رشته‌های مهمّ این مدارس، می‌توان از معماری، مرمّت آثار تاریخی، سفالگری نام‌برد. دیپلم، مدرک نهایی است که معمولاً هنرجو از این مراکز دریافت می‌کند. مدارس عالی موسیقی معمولاً به آموزش هنرجو در رشته‌های زیر می‌پردازند:
- آموزش آلات موسیقی
- آموزش آواز
- ساخت قطعات موسیقی
- رهبری ارکستر
برخی از این مدارس افزون بر این رشته‌ها، رشته‌هایی مانند موزیک کلیسا، جاز، کارگردانی موزیک تئاتر هم ارائه می‌دهند. در آزمون سنجش قابلیّت‌ها، توانایی‌های متقاضیان در زمینه‌های گوناگون در قالب امتحانات شفاهی، کتبی و عملی ارزیابی میشود.
پیشنهاد مطالعه: اپلای در رشته سینما
۴- رسانه‌های گروهی مدرن (Moderne Medien):
انواع ساختارهای آموزشی در آلمان | از دیگر مراکز تحصیلی در زمینه فیلم و تلویزیون موسسه ی آموزش عالی مونیخ و “کُنراد وُلف” (Konrad Wolf) در پُتس دام- بابلزبرگ Potsdam-Babelsberg که متقاضیان بسیاری را همه ساله جذب می کند. در این موسسات رشته هایی مانند کارگردانی، فیلم برداری و مدیریت تولید آموزش داده می شود.
تنها مرکز آموزش رسانه های گروهی آلمان در زمینه رسانه های دیداری و شنیداری Audiovisuell مرکزی در کلن آلمان است. این مرکز دارای اعتباری بیش از 10 سال است که متقاضیان را پس از پشت سر گذاشتن آزمون های عملی و شفاهی می پذیرد.
۵- مدارس آموزش عالی تربیّت معلم ( Pädagogische Hochschule):
انواع ساختارهای آموزشی در آلمان | مدارس تربیت معلم آلمان که با عنوان Pädagogische Hochschule شناخته می شوند. تنها مرکز آموزش عالی تربیت معلّم آلمان در ایالت بادن ووتنبرگ آلمان قرار دارد. سایر دانشگاه ها رشته های این حوزه را در خود جای داده اند و به صورت تخصصی فقط این مرکز به رشته ی تربیت معلم می پردازد. در مراکز تربیت معلم ، مربیّان مدارس ابتدائی، کادر آموزشی برای مراکز آموزشی Real- und Hauptschule و مدارس ویژه معلولین و عقب افتادگان ذهنی آموزش داده می‌شوند.
۶- مراکز آموزش عالی وابسته به کلیسا:
انواع ساختارهای آموزشی در آلمان | در آلمان بیش از ۴۰ مرکز آموزش عالی وجود دارد که وابسته به کلیسای کاتولیک و یا پروتستان هستند. در مراکز آموزش عالی وابسته به کلیسای پروتستان، کشیش‌های زن و مرد و بسیاری از معلمان علوم دینی آموزش می دهند. در این موسسات رشته هایی مثل موزیک کلیسا، علوم اجتماعی و بهزیستی آموزش داده می شود.
آموزش کشیشان کاتولیک (Priester) در دانشکده‌‌ی الهیّات صورت می‌گیرد. فرقه‌های مذهبی گوناگون وابسته به کلیسای کاتولیک هم به سهم خود در دانشکده‌هایی ویژه به آموزش نیروی تازه نفس در فرقه‌ی مذهبی مربوطه می‌پردازند.
۷- مراکز آموزش عالی خصوصی:
انواع ساختارهای آموزشی در آلمان | در سال های اخیر مراکز آموزش عالی خصوصی در کشور آلمان رواج پیدا کرده اند اما باید در نظر داشت که تحصیل در هر یک از این مراکز باید با بررسی اعتبار و رسمیت دولتی این مراکز نیز باشد. مراکز خصوصی که در لیست تصویب شده از طرف کنفرانس رئیسان دانشگاهی Hochschulrektorenkonferenz ذر نشده اند فاقد رسمیت دولتی نیز هستند.
برخی مراکز آموزش عالی خصوصی از سوی سازمان‌ها و بنیادهای متعدّدی پشتیبانی مالی می‌شوند. به برخی هم کمک‌های دولتی تعلّق می‌گیرد. نکته‌ی مشترک همه‌ی این مراکز، پرداخت شهریه توسّط دانشجوست. این شهریه ممکن است از ۱۵۰۰۰ یورو برای کلّ تحصیل تا ۴۰۰۰ یورو در هر ترم تغییر کند. تعداد دانشجویان این رشته‌ها بسیار کمتر از مراکز دولتی است و آموزش و راهنمایی دانشجویان در چهارچوبی بسیار شخصی انجام می‌گیرد.
این مرکز در پروسه پذیرش دانشجو خود تصمیم گیرنده هستند و دانشجویان باید برای پذیرش در آن دارای رزومه علمی قوی و توانمندی های فردی و تعهد کاری تیز باشند. برخی از این موسسات خصوصی با مراکز اقتصادی همکاری داشته و به دانشجویان خود برنامه های کارآموزی در خار از آلمان نیز ارائه می دهند.
۸- آموزشگاه های حرفه‌ای (Berufsakademie):
انواع ساختارهای آموزشی در آلمان | در ایالت‌های بادن ووتنبرگ، زاکسن، تورینگن و برلین می‌توان به جای تحصیل در دانشگاه ها یا مراکز آموزش عالی حرفه‌ای، در آموزشگاه های حرفه‌ای (Berufsakademie) ، که به اختصار (BA) نامیده می‌شوند، تحصیل کرد. در این آموزشگاه ها به دانش پژوهان رشته هایی مانند علوم اجتماعی، اقتصاد، رشته های فنی آموزش داده می شود. معیار ضروری پذیرش در این آموزشگاه های حرفه ای دارا بودن مدرک دیپلم یا مدرکی برابر با مدرک پایان تحصیلات دبیرستانی است به علاوه ی یک قرارداد آموزشی با مرکز آموزشی که طرف قرارداد آموزشگاه حرفه‌ای مورد نظر است.
در آموزشگاه‌های حرفه‌ای، دانشجویان در طول ۶ نیمسال تحصیلی در چهارچوب یک سیستم آموزشی دوگانه به تحصیل می‌پردازند. سیستم دوگانه به این معناست که آموزش تئوری در این مراکز با آموزش عملی همراه است. در این مدارس برنامه‌ی درسی از پیش تعیین شده‌ای در اختیار دانشجو قرار می‌گیرد. در طول تحصیل به دانشجویان از سوی واحدهای اقتصادی که طرف قرارداد آموزشگاه‌های حرفه‌ای هستند، ماهیانه مبلغ ۵۰۰ یورو و یا بیشتر پرداخت میشود.
۹- مدرک دیپلم دانشگاه در سه سال:
انواع ساختارهای آموزشی در آلمان | بعد از سه سال تحصیل و آموزش علمی و عملی در آموزشگاه های حرفه ای، به دانش‌آموخته‌گان این مراکز مدرک “دیپلم BA” اعطا میشود. دیپلم این مرکز برابر و همپایه با مدرک دیپلم مراکز آموزش عالی حرفه‌ای (Fachhochschule) است. بسیاری از شرکت‌ها به دنبال جذب نیروی کار از میان دانش‌آموختگان BA هستند، زیرا که این دانشجویان در کنار آموزش علمی دارای تجربه‌های عملی گران‌ذبهایی در طول تحصیل شده‌اند.
تقریباً ۹۰ درصد از دانش‌آموختگان این مراکز پس از پایان تحصیل به‌‌راحتی جذب بازار کار می‌شوند. بسیاری از واحدهای اقتصادی بر طبق تعرفه‌ای خود را موظّف کرده‌اند که دانش‌آموختگان BA را پس از پایان تحصیل به صورت قراردادی استخدام نمایند.
در برخی از آموزشگاه‌های حرفه‌ای مانند آموزشگاه حرفه‌ای اشتوتگارت، رشته‌های بین‌المللی هم ارائه می‌شوند که برای دانشجویان خود امکان اقامت در مدارس خواهرخوانده در خارج از کشور را هم فراهم می‌کنند.
مقاله مرتبط: هزینه زندگی دانشجویی در آلمان