روش رفرنس نویسی | روش های نگارش و رفرنس دهی مقاله و پایان نامه

روش رفرنس نویسی

روش رفرنس نویسی | همه‌ی ما چه در دوران تحصیل در مقطع کارشناسی و پایین‌تر و چه در دوران گذراندن دوره‌ی تحصیلات تکمیلی در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری، تحقیق‌های مختلفی را انجام داده و سعی کرده‌ایم خروجی آن را در قالب‌های مقاله، کنفرانس، گزارش و از همه مهم‌تر پایان‌نامه کارشناسی ارشد و دکتری منتشر نماییم.

در هنگام مقاله نویسی یا پایان نامه نویسی ممکن است در کنار این تحقیقات عمداً یا سهواً، مرتکب سرقت ادبی (plagiarism) شده باشیم. رعایت روش رفرنس نویسی یا ارجاع دهی مناسب اولین گام برای اجتناب از سرقت ادبی است. هرگاه شما از تحقیق، ایده و یا نوشته‌ی فرد دیگری استفاده می‌کنید، لازم است لیست کاملی از اطلاعات نویسنده یا صاحب ایده را، در پایان نوشته‌ی خود تحت عنوان منابع تحقیق، درج نمایید. به این عمل در اصلاح رفرنس نویسی یا ارجاع دهی می‌گویند.

در این نوشته قصد داریم به معرفی شناخته شده‌ترین روش رفرنس نویسی و سبک های رفرنس دهی بپردازیم.

سبک رفرنس نویسی اول – روش APA (اِی پی اِی)

روش رفرنس نویسی APA (American psychological association) برای موسسه‌های دانشگاهی توسط انجمن روانشناسی آمریکا، خلق شد. این سبک از رفرنس دهی و ارجاع به مقالات دیگر اکثرا برای کارهای پژوهشی و تحقیقات اجتماعی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در سبک رفرنس نگاری  APA از هر چهار طرف کاغذ یک اینچ (معادل ۲. ۵۴ سانتی متر) فاصله اعمال می‌شود. فونت مورد استفاده در این سبک عموما Times New Roman می‌باشد.

در این روش رفرنس نویسی بخشی از اطلاعات منابع در متن نوشته می شود و سپس در پایان متن در بخش منابع و یا مآخذ اطلاعات منبع به طور کامل بیان خواهد شد. به عنوان نمونه اگر قسمتی از نوشته‌ی یک کتاب را مورد استفاده قرار می‌دهیم، بعد از اتمام جمله در داخل پرانتز، نام کتاب- نام نویسنده و سال انتشار را به عنوان رفرنس آن نوشته می‌آوریم. اگر متن استفاده شده ۲ نویسنده داشت نام هر دو را در پرانتز قید می‌کنیم و اگر بیش از ۲ نویسنده داشت، به نوشتن نام اولین نویسنده «و همکاران»، در داخل متن اکتفا می‌کنیم.

روش رفرنس نویسی دوم  – MLA

سبک MLA معمولا برای متون حوزه ی ادبیات و علوم انسانی استفاده می شود. به این معنی که در مواقعی که منبع نوشته ی ما کتاب است از روش رفرنس نویسی MLA استفاده می شود. در این روش از ارجاع دهی برای هر منبع نیاز به دو قسمت است. یک بخش در متن اصلی و بخش دیگر در انتهای متن و در بخش منابع. در متن اصلی دقیقاً بعد از تمام شدن متن استناد شده از کتاب، در داخل پرانتز، نام خانوادگی نویسنده با یک فاصله و شماره‌ی صفحه قید می‌شود؛ مثل ( کاظمی ۲۵ )، و مابقی اطلاعات مربوط به کتاب در قسمت انتهایی یا همان منابع، آورده می‌شود.

پیشنهاد مطالعه بیشتر: ویراستاری مقاله و رفع ایراد داوران | رفع ایرادات داوری در مقاله انگلیسی

روش رفرنس نویسی سوم – AMA

در روش رفرنس نویسی AMA  که در مقالات و متون حوزه های پزشکی مورد استفاده قرار می گیرد به هر منبعی یک شماره اطلاق می شود و با آوردن شماره منبع مورد نظر در متن به منبع رفرنس داده می شود. در بخش منابع یا ارجاعات هم یک لیست شماره‌گذاری شده از رفرنس‌ها به همراه کلیه‌ی اطلاعات، در اختیار خواننده قرار می‌دهیم.

چهارمین سبک رفرنس نویسی – Chicago

رفرنس دادن در متن به روش شیکاگو به این صورت است که در متون و مطالب تاریخی زمانی که قصد انتشار یک مطلب را دارید این سبک استاندارد می باشد. پس از نگارش متن یا مطلب اقتباس شده از نویسندگان، از یک شماره استفاده می کنیم. وضیحات را می‌توانیم در پی نوشت لحاظ کنیم و در این صورت نیازی به توضیح در فهرست منابع انتهای اثر نیست. فهرست منابع و پی نوشت تنها در فرمت نوشتاری تفاوت دارند.

پنجمین روش رفرنس نویسی – The Turabian Style یا سبک مکینتاش

این روش رفرنس نویسی با سبک CMS از نظر موارد استفاده مشابه است؛ با این تفاوت که سبک رفرنس نویسی CMS برای متونی است که قرار به انتشار آنها است، سازماندهی شده است ولی مکینتاش استاندارد انتشار نیست.

روش رفرنس نویسی ششم – IEEE Documentation Style

سبک IEEE، استانداردی برای تمامی ژورنال‌ها و مجلات انجمن  IEEEمی‌باشد. این سبک رفرنس نویسی اکثر مواقع برای مقالات در زمینه‌ی مهندسی و علوم کامپیوتر، استفاده می‌شود. در این روش نیز، مانند سبک ارجاع دهی شیکاگو در متن از اعداد استفاده می‌کنیم و در انتها از فهرست منابع را، لحاظ مینماییم.

هفتمین روش ارجاع دهی – سبکIso 690

این روش رفرنس نویسی یک استاندارد ایزو است که برای ارجاع دهی متون، با هر موضوعی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این شیوه ارجاع دهی برای فایل‌های متنی الکترونیکی بیشتر کاربرد دارد (XML-XSL) که از المان‌هایی خاص برای ارجاع، بهره می‌برد. نقطه‌گذاری‌ها و سبک خاص در نوشتن، جزو قواعد این روش نمی‌باشد، بلکه تنها وسیله‌ای برای بهتر ارائه دادن مطلب است. آخرین ورژن ارائه شده در سال ۲۰۱۰ می‌باشد که قابلیت ارجاع به کلیه منابع اطلاعاتی را دارد؛ از جمله کتاب، مقاله، منابع الکترونیکی (نرم افزارها و پایگاه‌های داده)، موسیقی، صدای ضبط شده، تصاویر متحرک و . . .  .

آخرین شیوه‌ی رایج رفرنس نویسی – سبک ارجاع دهی Harvard Referencing

روش رفرنس نگاری ‌Harvard سبکی است که در درجه‌ی اول توسط دانشجویان استفاده می‌گیرد. روش ارجاع دهی هاروارد دو نوع استناد را شامل می‌شود:

استناد در متن: زمانی که از یک نقل قول استفاده می‌کنیم، بلافاصله بعد اتمام جمله داخل پرانتز نام نویسنده و سال را قید می‌کنیم.
در دیگر موارد از فهرست منابع استفاده می‌کنیم که در این حالت اطلاعات کامل را در فهرست منابع قید می‌کنیم.

مقالات مرتبط: پارافرایز کردن مقاله | پارافریز مقاله | Paraphrase